- پانل کنترل (تصمیم گیرنده)
2- ریپیتر( تکرار کننده)
3- دتکتور (آشکار کننده اتوماتیک)
4- کال پوینت ( آشکار کننده دستی)
5- زنگ اخبار و آژیر (اعلام کننده داخلی و خارجی)
6- باطری و شارژر (تغذیه کننده)
7- کابل و سیم {(اتصال دهنده)
برای ایجاد حریق سه عامل نیاز می باشد:
سوخت
اکسیژن
درجه حرارت
سوخت :سوختها ازنظر شیمیایی به 3 دسته تقسیم می شوند:
1. مواد با پایه کربنی (اغلب سوختها)
2.هیدرو کربنها مانند بوتان ،متان ،پروپان
3.ترکیبات دارای کربن و هیدروژن مانند الکلها،آلدئیدها،اسید های ارگانیک
برای اینکه سیستم آشکار سازی مناسبی برای حریق به کار گرفته شود لازم است تا پروسه حریق مشخص گردد:
در این رابطه پروسه های حریق را به سه مرحله تقسیم می کنند که عبارتند از:
Incipient stage:مرحله آغازین
در این مرحله پیرولیز های نامرئی به صورت گاز تولید می شوند.
Slowing stage: مرحله کند سوزی
در این مرحله آئروسل های مرئی و دود تولید می شوند.
Flame stage: مرحله اشتعال
در این مرحله انرژی تشعشعی به وسیله شعله به اطراف پخش می شود.
سیگنالهای ناشی از وقوع حریق :
)Aerosolآئروسل (
آئروسل های نا مرئی که از مرحله اول و آئروسل های مرئی و دود که از مرحله دوم ایجاد میشوند با استفاده از دتکتورهای حساس به دود آشکار میگردند.
)Heat (:گرما
حرارت ناشی از وقوع حریق باعث گرم شدن محیط اطراف می گردد لذا با استفاده از دتکتورهای حساس به حرارت میتوان عمل آشکار سازی را انجام داد.
.) Flame( شعله
شعله انرژی حریق را به صورت تشعشع صادر میکند.میزان سطح تشعشعی شعله به نوع سوخت ،جریان محیطی و خصوصا جریان هوا وابسته است .در این شرایط نیز میتوان از دتکتور های حساس به شعله جهت آشکار سازی استفاده کرد. .
)Gas گاز (
گازهای بسیاری چون H2S، NH3،Co، Co2، HCl، HCN،HF طی حریق به وجود می ایند سایر گاز ها نظیر اکسید های نیتروژن به جز مونو اکسید نیتروژن در تعداد کمی از ، سوختها وجود دارند لذا نمی توان از آنها برای مقاصد آشکار سازی حریق استفاده کرد.در هر صورت در محل هایی که مقدار گاز قابل توجهی ایجاد شود می توان از یک دتکتور حساس به گاز استفاده کرد..
معرفی و دسته بندی دتکتورها:
با توجه به سیگنال های ناشی از حریق ،دتکتور ها را به چهار گروه اصلی طبقه بندی می کنند که عبارتند از:
Heat Detector دتکتور حرارتی 1
Smoke Detector – دتکتور دودی 2
FlameDetector3- دتکتور شعله ای
Gas detector- دتکتور گازی 4
یک هشدار دهنده کاربردی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
ü قوی و دارای طول عمر زیاد
ü قابل اعتماد
ü قابلیت امتحان و جایگزینی آسان
ü عدم اشتباه زدن زنگ هشدار
دتکتور حرارتی
دتکتور های حرارتی جزء اولین دتکتور ها هستند و دارای ساختمانی ساده ،سرعت پاسخگویی و سطح پوششی کم ولی پایداری و فابلیت اطمینان بسیار زیاد و قیمت ارزان می باشند.این دتکتور ها نسبت به گرمای زیاد و افزایش حرارت یا هر دو عمل میکنند.
آشکارسازهای حرارتی دو نوع هستند. نوع «نقطه ای» که به دمای اطراف یک نقطه خاص پاسخ می دهد و نوع «خطی» که به تغییرات دما در طول خط تغییر آن واکنش نشان می دهد. تمام آشکارسازهای حرارتی نقطه ای دارای المان حرارتی ثابتی هستند که در دمای از پیش تعیین شده به کار می افتند. بعضی از انواع این آشکارسازها دارای المانی طراحی شده هستند که برای مقایسه نرخ افزایش دما در واحد زمان و نشان دادن واکنش سریع به افزایش دما به کار می روند. این نوع آشکارسازها را «حرارتی ترکیبی» می نامند.
ü به طور کلی، آشکارسازهای حرارتی کمتر از سایر انواع آشکارسازها حساس هستند، مثلا شعله باید به یک سوم ارتفاع سقف برسد تا این آشکارسازها به کار افتند. بنابراین در جاهائی که آتش ضعیفی می تواند سبب خسارت زیادی شود نباید به کار روند .
ü آشکارسازهای حرارتی غالبا با ولتاژ 15 تا 30 ولت تغذیه می شوند و جریان آنها در حالت عادی در 24 ولت حدود 45 تا 60 میکروآمپر است.
ü آشکارسازهای حرارتی دمای ثابت برای واکنش به آتش سوزیهای سریع و برای استفاده در مکانهائی که اعلام خطرهای ناخواسته از آشکارسازهای دودی به علت آلودگی هوا پیش می آید، و در دمای ثابتی مثلا 55 درجه سلسیوس، به کار می روند.
ü چراغ راهنمای آشکارساز، که هنگام عمل کردن آن روشن می شود، به یکی از رنگهای اصلی قرمز یا سبز است و از فاصله زیاد می توان آن را دید.
1-1 دتکتور حرارتی از نوع درجه حرارت ثابت
در این دتکتور ها وقتی درجه حرارت جزء عمل کننده به مقدار مشخصی برسد سیستم عمل می کند.این درجه حرارت بین 57 تا 160 درجه فارنهایت می باشد.از این دتکتورها عمدتا در نواحی با تغییر سریع درجه حرارت نظیر موتورخانه،آشپز خانه ،آزمایشگاه و... استفاده می شود.از جمله مشخصات این نوع دتکتور ها عبارتند از: کمترین آلارم اشتباه ،قابلیت اطمینان خیلی زیاد، محدود به درجه حرارت محیط..
این دتکتورها با برچسب آبی نشان داده میشوند.BS مطابق بااستاندارد
2-1 دتکتور حرارتی از نوع نرخ افزایش درجه حرارت
دتکتورهای حرارتی از نوع مذکور،وقتی میزان درجه حرارت از مقدار از قبل تعیین شده تجاوز کند ،عمل میکنند.این نوع دتکتور ها برای تغییرات نرمال در درجه حرارت محیط طراحی شده اند.از این نوع دتکتور برای آشکارسازی نقطه ای و ناحیه ای استفاده میشود.
از جمله مشخصات آن میتوان موارد زیر را نام برد :
سرعت عملکرد بالاتر نسبت به نوع درجه حرارت ثابت،قابلیت اطمینان متوسط،پایداری زیاد،تعمیر و نگهداری کم ،حساسیت کم در درجه حرارت محیطی زیاد..
دتکتور دودی
دتکتورهای دودی از متداولترین نوع دتکتورهای سیستم اعلام حریق اتوماتیک بوده که از سرعت پاسخگویی ،قیمت و سطح پوششی بیشتری نسبت به نوع حرارتی برخوردار می باشند ولی قابلیت اطمینان و پایداری آنها کمتر است.این نوع دتکتورها عمدتا به دو دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتند از:
1-1 دتکتور دودی یونیزاسیونی
این دتکتورها عمدتا از دو محفظه یونیزاسیونی حاوی منبع اشعه تشکیل شده اند که عبارتند از: محفظه فرستنده و محفظه مرجع. رادیوم یا آمرسیوم موجود بین محفظه ها مولکولهای هوا را یونیزه می کند و موجب برقراری جریان ضعیفی میشود ،هرگاه اجزای دود یا آئروسل وارد محفظه فرستنده شوند به یونها می چسبند و موجب کندی حرکت یونها و در نتیجه کاهش جریان الکتریکی و ارسال آلارم میگردند.از جمله مشخصات این دتکتور ها عبارتند از :
حساسیت بیشتر به حریقهای هیدرو کربنی،زمان عکس العمل خوب،مناسب برای آشکار سازی نقطه ای ،تأثیر پذیری حساسیت نسبت به رطوبت،ارتفاع و وزش جریان هوا.
. این دتکتورها با برچسب زرد مشخص میشوند.BSمطابق با استاندارد